შეფასების რუბრიკები

        ზეპირი გამოსვლა/პრეზენტაციის შეფასების სქემა:

 

კრიტერიუმი	დაბალი	საშუალო	მაღალი
იცავს დროის ლიმიტს
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა)	0	0,5	1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები	0	0,5	1
მსჯელობისას იყენებს სათანადო სინტაქსურ კონსტრუქციებს;	0	1	2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა	0	1	2
მეტყველებს გასაგებად, სალიტერატურო ენის ნორმების დაცვით,	0	0,5	1
ებიყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქცის	0	0,5	1
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები	0	0,5	1

                ქულათა მაქსიმალური რაოდენობა 10
       

ჯგუფური მუშაობის  შეფასების სქემა

             

კრიტერიუმები	I ჯგუფი	II ჯგუფი	III ჯგუფი
ჯგუფის წევრები ურთიერთობისას იყენებენ       თავაზიანი მიმართვის ფორმებს.
ჯგუფის ყველა წევრს  შეაქვს წვლილი დავალების შესრულებაში
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს და იცავენ რიგითობას.
უცვლიან ერთმანეთს იდეებსა და ინფორმაციას.
ჯგუფის წევრები მხოლოდ საკითხის ირგვლივ მუშაობენ.
ჯგუფის წევრები კარგად თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობებია შექმნილი).
ჯგუფის წევრები საგნობრივად მართებულად ართმევენ თავს, ჯგუფმა დასახა კონკრეტული ამოცანა და შეასრულა.
ნაშრომის პრეზენტაციისას წარმოაჩენს ნამუშევრის მთავარ იდეებს.
ართმევენ თავს კრიტიკულ შემთხვევებს.
პრეზენტაციის იცავენ დროის ლიმიტს. ჯამი:

   

 სტრატეგია - " ვიცი - მინდა ვიცოდე - გავიგე "

	ვიცი	მინდა ვიცოდე	გავიგე
1.
2.
3.
4.
5.
6.

                       ჯგუფური მუშაობის  შეფასების სქემა

კრიტერიუმები	I ჯგუფი	II ჯგუფი	III ჯგუფი
ჯგუფის წევრები ურთიერთობისას იყენებენ       თავაზიანი მიმართვის ფორმებს.
ჯგუფის ყველა წევრს  შეაქვს წვლილი დავალების შესრულებაში
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს და იცავენ რიგითობას.
უცვლიან ერთმანეთს იდეებსა და ინფორმაციას.
ჯგუფის წევრები მხოლოდ საკითხის ირგვლივ მუშაობენ.
ჯგუფის წევრები კარგად თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობებია შექმნილი).
ჯგუფის წევრები საგნობრივად მართებულად ართმევენ თავს, ჯგუფმა დასახა კონკრეტული ამოცანა და შეასრულა.
ნაშრომის პრეზენტაციისას წარმოაჩენს ნამუშევრის მთავარ იდეებს.
ართმევენ თავს კრიტიკულ შემთხვევებს.
პრეზენტაციის იცავენ დროის ლიმიტს. ჯამი:

   

დისკუსიის შეფასების რუბრიკა

მკაფიოდ და გასაგებად აყალიბებს აზრს	2
მსჯელობს არგუმენტირებულად	2
აკეთებს დასკვნებს	2
იყენებს არავერბალური კომუნიკაციის ფორმებს (თვალით,ჟესტებით, ხმით)	2
კორექტულია ოპონენტის მიმართ, ისმენს და კონსტრუქციულად პასუხობს განსხვავებულ აზრს	2

ექსპერიმენტის შეფასების რუბრიკა

განსაზღვრავს კვლევის მიზანს	2
ატარებს/გეგმავს ექსპერიმენტს	1
გამოთქვამს შედეგის ვარაუდს	1
აღწერს კვლევის მიმდინარეობას, ეტაპებს	1
აღრიცხავს და აანალიზებს მონაცემებს	2
მსჯელობს ექსპერიმენტის შედეგზე, აკეთებს დასკვნებს	2
იცავს უსაფრთხოების ნორმებს	1

ინფორმაციის მოძიების შეფასების რუბრიკა

მოძიებული მასალა შეესაბამება საკითხს/თემას	3
გამოყენებულია მრავალფეროვანი საიფორმაციო წყარო/საშუალება	3
მოპოვებული ინფორმაცია ორგანიზებულია	4

დამოუკიდებელი სამუშაოს შეფასების რუბრიკა

იცავს დროის ლიმიტს	1
კითხვებზე პასუხი ადექვატურია/ნაპოვნია პრობლემის გადაჭრის მართებული გზა	3
სიზუსტით აღწევს დასახულ მიზანს	4
იცავს წერის კულტურას	2

                                                                 წერითი საშინაო დავალების შეფასების რუბრიკა

დავალებას წარმოადგენს განსაზღვრულ ვადებში	1
დავალება სრულყოფილია	3
სიზუსტით აღწევს დასახულ მიზანს	4
იცავს წერის კულტურას	2

                             ტექსტზე მუშაობის შეფასების რუბრიკა

ტექსტში ახარისხებს ინფორმაციას	2
ამოიწერს/მონიშნავს და განმარტავს მთავარ სიტყვებს/ცნებებს	3
ტექსტის დასამუშავებლად და გასააზრებლად იყენებს სქემებს, დიაგრამბს, აზრობრივ რუკებს	3
მსჯელობს და აკეთებს შესაბამის დასკვნებს	4

                                რეფერატის შეფასების რუბრიკა

აყალიბებს ძირითად პრობლემას	1
საზღვრავს თემის მიზანს	1
მოიპოვებს და იყენებს დამხმარე მასალას/ ლიტერატურას/ილუსტრაციას	2
აფასებს სხვადასხვა წყაროში გადმოცემულ თვალსაზრისებს	1
გამოხატავს საკუთარ აზრს და ამყარებს არგუმენტებით	2
აკეთებს დასკვნას	2
წერს შესაბამის ფორმატში	1

                                               ჯგუფური მუშაობის შეფასების რუბრიკა

                                                                

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია	1
ჯგუფის წევრები უსმენე ერთმანეთს	2
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)	2
ჯგუფი პრეზენტაციისას წარმოადგენს მთავარ იდეას, აკეთებს დასკვნებს	2
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს	2
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს	1

                                       მსჯელობა

სასწავლო უნარები	1-4	5-6-	7-8	-9-10
თემისა და პრობლემის განსაზღვრა	ვერ საზღვრავს კონკრეტულ თემატიკას და პრობლემას	დახმარების საშუალებით შეუძლია  რამდენადმე მიუახლოვდეს სამიზნე თემას	არასრულფასოვნად აყალიბებს თემატიკასა და პრობლემას	საზღვრავს მიზანს, მსჯელობს პრობლემაზე, მოჰყავს არგუმენტები
ანალოგიებისა და ლიტერატურული პარალელების განსაზღვრა	არ შეუძლია ანალოგიებისა და ლიტერატუტული პარალელების ამოცნობა	დახმარების შედეგად  ამოიცნობს ლიტ.პარალელებს	შეუძლია დამოუკიდებლად განსაზღვროს ანალოგიური თემები და იდეები, მოჰყავს მაგალითები	მასალა კარგად აქვს მომზადებული, შეუძლია მაგალითებისა და ლიტერატურული პარალელების შესახებ მსჯელობა და სათანადო დასკვნების გამოტანა
ტექსტის მხატვრული გააზრება	არ იცნობს ტროპის სახეობებს, ვერ არკვევს ლიტ-ის  მხატვრულ ფუნქციას	მითითების მიხედვით ცდილობს, ამოიცნოს რომელიმე მხატვრული სახე, შეუძლია პეიზაჟისა და ეპითეტის ამოცნობა	შეუძლია ძირითად მხატვრულ საშუალებათა იდენტიფიცირება	მსჯელობს ტროპის სახეობათა თავისებურებაზე, არკვევს მათ მხატვრულ ფუნქციას
პრეზენტაცია	თემას ვერ წარმოადგენს ნათლად და გასაგებად, კითხვებზე ვერ პასუხობს ადეკვატურად	ინფორმაციას ფლობს, მაგრამ უჭირს მისი დალაგება,  ლოგიკურად გადმოცემა	შეუძლია გეგმის მიხედვით წარმოადგინოს საპრეზენტაციო  საკითხი, ვერ იცავს დროის ლიმიტს.	შესავალი საინტერესოა,ავლენს შემოქმედებით უნარს, დაცულია ლოგიკური ჯაჭვი, გამართულია ტემბრი, იცავს დროის ლიმიტი
წინად.კონსტრუირება	არ შეუძლია წინადადების მიზნობრივად კონსტრუირება, უჭირს სათქმელის გადმოცემა	აგებს მარტივ კონსტრუქციებს, მაგრამ უშვებს სინტაქსურ და სტილურ შეცდომებს	ფლობს სინტაქსური სინონიმიკის  ელემენტებს, სტილი გამართულია	შესაბამისად იყენებს წინადადების ტიპებს შინაარსისა და აგებულების მიხედვით, არჩევს თემის შესაბამის სტილს, გააჩნია ორიგინალური თხრობისა და მეტყველების მანერა
ისტ-ის მიზნობრივი გამოყენება	არ ფლობს კომპიუტერზე მუშაობის ძირითად პრინციპებს	დახმარებით შეუძლია მითითების მიხედვით შესაბამისი პროგრამის გამოყენება	იცის  საოფისე პროგრამები, შეუძლია მათი დანიშნულებისამებრ გამოყენება დავალების შესრულებისას	სრულყოფილად ფლობს ისტ-ის გამოყენების  ტექნიკას, შეუძლია შექმნას სასწავლო და დამხმარე მასალები

                                       

                      გაკვეთილში ჩართულობა

ქულები და კრიტერიუმები	9–10	7–8	4–5–6	1–2–3
აქტიური მონაწილეობა	ყოველთვის მონაწილეობს  და ხშირად წარმართავს კიდეც საკლასო მსჯელობას	ყოველთვის მონაწილეობს	ხშირად მონაწილეობს	იშვიათად  ან საერთოდ არ მონაწილეობს
გამართული და სწორი მეტყველება	გამართულად მეტყველებს, აქვს მდიდარი ლექსიკა და შემოქმედებითად იყენებს ენობრივ–გამომსახველობით საშუალებებს	გამართულად მეტყველებს და იყენებს მართებულ სინტაქსურ და გრამატიკულ კონსტრუქციებს	იცავს მართლმეტყველების ელემენტარულ წესებს. მეტ–ნაკლებად გამართულად საუბრობს	არ იცავს მართლმეტყველების ელემენტარულ წესებს
საკუთარი აზრის დასაბუთებულად წარმოდგენა	ყოველთვის დამაჯერებლად და არგუმენტირებულად წარმოადგენს თავის მოსაზრებას	თითქმის ყოველთვის ასაბუთებს საკუთარ მოსაზრებას	სირად ახერხებს საკუთარი აზრის დასაბუთებას	უჭირს გამართულად საუბარი, ხშირად ვერ ასაბუთებს საკუთარ აზრს
სხვისი აზრის პატივისცემის დემონსტრირება	უსმენს სხვებს და საკუთარ მოსაზრებას გამოთქვამს მოსმენილზე დაყრდნობით. კორექტულია და ამჟღავნებს სხვისი აზრის მიმართ პატივისცემას	უსმენს სხვებს და საკუთარ მოსაზრებას გამოთქვამს მოსმენილზე დაყრდნობით.	უსმენს სხვებს და აცდის საუბრის დამთავრებას	არ უსმენს სხვებს და არ აცდის საუბრის დამთავრებას

  

შეფასების კომპონენტები  ქართულ ენასა და ლიტერატურაში

                   საშინაო და საკლასო დავალებათა კომპონენტები

შეიძლება შეფასდეს შემდეგი ცოდნა და უნარ-ჩვევები:

·         სხვადასხვა სახის მხატვრული და არამხატვრული ტექსტების მრავალმხრივი გააზრება-გაანალიზება და შეფასება;

·         ტექსტების ინტერპრეტირება;

·         ტექსტების შედარებითი ანალიზი;

·         თხრობა;

·         მსჯელობა;

·         სხვადასხვა სახის ტექსტების შედგენა-შეთხზვა;

·         ზეპირი გამოსვლა/პრეზენტაცია;

·         გამომხატველობითი კითხვა;

·         გრამატიკული და ლექსიკური ცოდნა;

·         მართლწერა;

·         შემოქმედებითობა;

• სასწავლო სტრატეგიების  (კითხვის, წერის, მოსმენის, ზეპირმეტყველების) გააზრებულად გამოყენება;
• მხატვრული ხერხების ცოდნა;
• ენობრივ-გამომსახველობითი საშუალებების ამოცნობა და გაანალიზება;
• ძირითადი ლიტერატურული მიმდინარეობების მახასიათებლები და სხვა.

სასიცოცხლო უნარ-ჩვევები:

·         შემოქმედებითობა;

·         თანამშრომლობა (მეწყვილესთან, ჯგუფის წევრებთან);

·         სტრატეგიების გააზრებულად გამოყენება სასწავლო საქმიანობის ხელშეწყობის მიზნით;

·         სასწავლო აქტივობებში მონაწილეობის  ხარისხი.

უნარ-ჩვევები ფასდება შემდეგი დავალებებით:

• დასმულ კითხვებზე პასუხის გაცემა;
• სხვადასხვა ტიპის გრამატიკული და ლექსიკური სავარჯიშოები;
• დისკუსიის მოწყობა პრობლემურ საკითხთან დაკავშირებით;
• თხზულების, ესეის, რეფერატის შედგენა;
• ინდივიდუალური ან ჯგუფური  პრეზენტაციის მომზადება;
• სხვადასხვა ტიპის საკითხავი და მოსასმენი ამოცანების გადაჭრა;
• სხვადასხვა ტიპის ზეპირი აქტივობის შესრულება დამოუკიდებლად, მეწყვილესთან ერთად ან ჯგუფურად;
• სხვადასხვა ტიპის ტექსტის შექმნა დამოუკიდებლად, მეწყვილესთან ერთად ან ჯგუფურად;
• პროექტის განხორციელება.

შენიშვნა: დაწყებით კლასებში  განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცესშემდეგ უნარ-ჩვევებს:

• ხმამაღალი კითხვა;
• ჩუმი კითხვა (მარტივი საკითხავი ამოცანების დამოუკიდებლად გადაჭრა);
• გამოწერა;
• გადაწერა;
• კარნახით წერა;
• წარმოსახვის უნარი;
• ეპიზოდების თხრობა;
• შინაარსის ვრცლად და მოკლედ გადმოცემა;
• შინაარსის გადმოცემა საკვანძო სიტყვებზე დაყრდნობით.

შემაჯამებელი დავალებების კომპონენტი

შემაჯამებელი დავალების კომპონენტი უკავშირდება სწავლა-სწავლების  შედეგს. ამ კომპონენტში უნდა შეფასდეს ერთი სასწავლო მონაკვეთის (თემა, თავი, პარაგრაფი, საკითხი) შესწავლა-დამუშავების შედეგად მიღწეული შედეგები. კონკრეტული სასწავლო ერთეულის დასრულებისას მოსწავლემ უნდა შეძლოს ქართული ენისა და ლიტერატურის  სტანდარტით განსაზღვრული ცოდნისა და უნარ-ჩვევების წარმოჩენა. შესაბამისად, შემაჯამებელი დავალებები უნდა ამოწმებდეს ქართული ენისა და ლიტერატურის სტანდარტით განსაზღვრულ  შედეგებს.

შემაჯამებელ დავალებათა  ტიპები:

სტანდარტის მოთხოვნათა შესასრულებლად რეკომენდებულია შემაჯამებელ დავალებათა მრავალი ფორმის გამოყენება. ქართულ ენასა და ლიტერატურაში შესაძლებელია შემდეგი ტიპის შემაჯამებელი დავალებების გამოყენება:

• მხატვრული/არამხატვრული ტექსტის გაგება-გააზრება;
• სტანდარტით განსაზღვრული სხვადასხვა სახის ტექსტების შედგენა;

·         არგუმენტირებული მსჯელობა კონკრეტული საკითხის/თემის  შესახებ;

·         ზეპირი მოხსენების წარმოდგენა;

·         ესეის შედგენა;

·         პრობლემური საკითხის წარმოდგენა იმიტირებული სიტუაციის (მინისპექტაკლის, როლური თამაშის და სხვ.) საშუალებით;

·         გამომეტყველებითი კითხვა (ინდივიდუალური  ან გუნდური);

·         ლიტერატურული სალონი;

·         ზეპირი გამოსვლის აუდიო ან აუდიოვიზუალური ჩანაწერის მოსმენა და შეფასება;

·         სხვა.

მოთხოვნები, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს შემაჯამებელი დავალებები:

• დავალების თითოეულ ტიპს უნდა ახლდეს შეფასების ზოგადი რუბრიკა (თუ რეცეფციული /გაგება-გააზრება/ დავალებაა, მაშინ შეფასების სქემა უნდა ახლდეს თითოეულ ტესტურ კითხვას);
• ზოგადი რუბრიკა უნდა დაზუსტდეს კონკრეტული დავალების, პირობისა და განვლილი მასალის გათვალისწინებით;
• 10 ქულა უნდა გადანაწილდეს რუბრიკაში შემავალ კრიტერიუმებზე;
• მითითებული უნდა იყოს სტანდარტის ის შედეგები, რომელთა შემოწმებასაც ემსახურება შემაჯამებელი დავალება.

ზოგადი რუბრიკის ნიმუში

შეფასების ზოგადი რუბრიკა ზეპირი შემაჯამებელი დავალებებისათვის:

·  პირობასთან შესაბამისობა;

·  კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები;

·  ენობრივი უნარ-ჩვევები;

·  შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები.

              კონკრეტული რუბრიკის ნიმუში

ნიმუში 1. შემაჯამებელი დავალება ზეპირმეტყველებაში

დავალების პირობა:   

გაეცანით მოცემულ თვალსაზრისს და მოამზადეთ ზეპირი გამოსვლა, რომელშიც:

ა) წარმოადგენთ თქვენს მოსაზრებას ამ თვალსაზრისთანდაკავშირებით;

ბ) მოიყვანთ არგუმენტებსა და  მაგალითებს თქვენი მოსაზრების დასამტკი-ცებლად;

გ) გამოიტანთ დასკვნას/დასკვნებს.

ზეპირი მოხსენების  მაქსიმალური დროა  5  წუთი.

	ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს	0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა)	0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას	0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები	0  - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა	0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ  საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.)	0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.)	0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები	0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10   (ქულები მრგვალდება მთელის სიზუსტით)